Redactie Drankjes 22 mei 2023, 11:00

Leestijd: 5 minuten

Bizar: dít is het effect van alcohol op je brein

Het drinken van alcohol is zo genormaliseerd in onze samenleving dat geen alcohol drinken haast meer vreemde gezichten oplevert dan wél ‘drinken’. Alleen, hoe normaal is het drinken van alcohol eigenlijk, als je kijkt naar de impact van alcohol op ons brein? Om daarachter te komen duiken we de boeken in.

Hoe slecht is dat ene glaasje rosé op het terras nu echt? De Amerikaanse neurofysioloog Louisa Nicola legt uit wat het effect is van alcohol op je brein. Niet alleen bij overmatig drankgebruik, maar ook bij gematigd drank gebruik.

Het effect van alcohol

Een onschuldig glaasje wijn bij de borrel of het eten, een zuur verdiend biertje aan het einde van een drukke dag of een lekkere fles rosé op het terras wanneer de zon zich weer laat zien: alcohol, daar genieten we van en daar wordt niet raar van opgekeken.

Toch kan je je vraagtekens zetten bij hoe ‘normaal’ alcohol drinken eigenlijk is, onderzoek na onderzoek laat immers zien dat alcohol met heel wat negatieve effecten gepaard gaat. Soms zelfs een stuk meer (!) dan bepaalde soorten drugs.

Om het effect van de impact van alcohol te meten, kunnen we naar verschillende factoren kijken: de impact op je lichaam of de impact op de maatschappij. Vandaag kijken we naar de impact van alcohol op het brein.

De impact van alcohol op het brein

Er is een eindeloze lijst aan wetenschappelijk bewezen onderzoeken die onderstrepen dat overmatig alcohol drinken een flinke negatieve invloed kan hebben op je gezondheid, maar hoe zit dat met gematigd drinken? Dat ene glaasje (of twee) per dag, of een peer keer in de week, hoe erg is dat nu echt?

Om maar meteen met de deur in huis te vallen: alcohol is op geen enkele manier goed voor het brein, vertelt de neurofysioloog Louisa Nicola. Er zijn dan misschien enkele onderzoeken die aanwijzen dat een glaasje rode wijn op z’n tijd bepaalde voordelen zou hebben, toch wegen die nóóit op tegen de nadelen, meent Nicola.

Alcohol om tot rust te komen, goed toch?

Toch zweren sommigen bij een slaapmutsje (een alcoholisch drankje voor het slapen gaan) om de nachtrust te verbeteren of bij een rustgevend glaasje na een dag hard werken. Kan geen kwaad toch, zou je denken?

Het drinken van alcohol is voor veel mensen dan wel een manier om tot rust te komen, toch werkt een glaasje niet bevorderend voor je slaap. Dat zit namelijk zo: het ingrediënt in alcohol waardoor je na een paar glaasjes rustiger wordt, heet ethanol. De bijwerking daarvan heet sedatie, en dat is wel degelijk anders dan slapen.

Door het drinken van alcohol zorg je ervoor dat je minder diep kunt slapen en minder makkelijk in de REM-slaap terecht komt. Oftewel: je voelt je wellicht slaperig worden na wat glaasjes, maar in werkelijkheid wordt de kwaliteit van je slaap drastisch verminderd. Een typisch gevalletje van korte termijn oplossing, dus.

De gevolgen van gematigd drinken op het brein

Als we het hebben over ‘gematigd’ drinken, dan hebben we het volgens de officiële standaarden over zeven drankjes in de week voor vrouwen en veertien drankjes voor mannen. Bij dit drinkgedrag worden de hersenen al licht beschadigd, vertelt de neurofysioloog in de MBG-podcast. Yup, dus óók bij ‘slechts’ een paar drankjes in de week.

Uit een recent onderzoek uit 2022 blijkt dat je met gematigd drinken negatieve impact hebt op:

• creativiteit
• geheugen
• slaap
• beoordelingsvermogen
• motorische taken
• emotionele regulatie (al van hangxiety gehoord?)
• hartslag

Dit lijstje gaat nog wel even door. Vooral de hersengebieden frontale cortex, amygdala en hersenstam worden negatief beïnvloed door alcohol. Dat is precies waar het bovenstaande lijstje door wordt bestuurd…

Zó kun je hersenbeschadiging verminderen

De negatieve impact van alcohol drinken is dus (helaas) niet enkel aanwezig als je veel en vaak drinkt en alcohol duidelijk misbruikt. Ook bij een paar glaasjes wijn of bier in de week kun je al zorgen voor een minder creatief brein of een verstoorde hartslag. Dat is niet mis, als je het aan ons vraagt.

Betekent dat je nu nooit meer alcohol zou moeten drinken? Dat is uiteindelijk natuurlijk aan jou, maar net zoals bij veel dingen in het leven geldt: geniet, maar met mate. Nooit meer drinken in elk geval niet noodzakelijk, meent Nicola. “Een glaasje hier en daar kan geen kwaad.” Stelselmatig drinken dus wél.

Praktische tips om minder alcohol te drinken

Ga bij jezelf eens na wat de momenten zijn dat jij graag naar de fles grijpt. Is dat wanneer je wilt ontladen van een drukke dag, tijdens een etentje met vrienden of in de kroeg? Wellicht kun je beginnen met het minderen van de drankjes wanneer je kiest om te drinken. Bestel dan in plaats van steeds een wijntje, tussendoor een water of een ander non-alcoholisch drankje. Zo krijg je uiteindelijk de helft van de alcohol in je lijf dan normaal gesproken.

Zit je met vrienden op het terras en wil je gezellig een drankje meedrinken? Waarschijnlijk staat er ook een heerlijk, alcoholvrij biertje op de menukaart die minstens zo lekker smaakt als de alcohotische variant!

Het kan ook behulpzaam zijn om te achterhalen waarom je drinkt. Is het uit gewoonte of om te ontladen? Wanneer je daar achterkomt, wordt het vanzelf makkelijker om een meer bewust en gezond alternatief te vinden.

Tegenwoordig hoeft geen of minder alcohol drinken in elk geval niet meer saai te zijn: er bestaan eindeloos veel alcoholvrije gins, biertjes en heerlijke andere alternatieven, zoals deze héérlijke, zomerse alcoholvrije cocktails.