Redactie
Redactie Food 23 apr 2023, 
Leestijd: 6 minuten

Yikes – waarom we allemaal met een (onbewuste) eetverslaving kampen

‘Hebben we allemaal een eetverslaving? Wat ik lees nou?’, denk je misschien. Voeding is immers dé bron van het menselijk bestaan. We kunnen niet zonder eten. Voeding hebben we nodig om de dag energiek door te kunnen komen. In principe klopt dat natuurlijk, maar toch hebben we een stuk minder eten nodig dan we vaak eten in de Westerse maatschappij. Dít is waarom we (bijna) allemaal met een eetverslaving kampen.

De relatie met voeding in de Westerse maatschappij is de in de afgelopen 100 jaar flink veranderd, sinds de komst van technologie en de industriële revolutie.

In de supermarkten vinden we alles wat ons hartje begeert

Waar we als jagers en verzamelaars hard ons best moesten doen om voldoende besjes te verzamelen en op wilde dieren te jagen, hoeven we tegenwoordig maar naar de eerste de beste supermarkt te lopen en we kunnen alles kopen wat ons hartje begeert.

Van Aziatische voedingsproducten tot vis en van vlees tot plantaardige vleesvervangers: alles ligt in de supermarkten. Maar dat is niet alles. Zijn we te druk zijn om te koken of er na een drukke dag even geen puf voor hebben, is ook dat geen probleem.

Waarom je verslaafd bent aan seks & suiker

De schappen liggen namelijk vol met verse maaltijdsalades, kant-en-klare-opwarmmaaltijden, pizzabodems en voorgesneden groenten en fruit. We winnen voor een paar euro extra heel wat tijd aan bedenken wat je wilt eten, snijden én koken. Heb je geen tijd of energie om boodschappen te doen, dan kun je deze tegenwoordig zelfs laten bezorgen. Zo bespaar je zowaar nóg meer tijd.

Dat is aan de ene kant ontzettend handig in ons drukke bestaan tegenwoordig, want waarom zou je alles zelf doen als je het voor een paar euro extra ook bereid kan kopen? Er hangt alleen ook een keerzijde van ons huidige bestaan en het altijd toegang hebben tot eten. Onbewust bouwen er namelijk een eetverslaving mee op.

Bewerkte voeding

Je hebt geen zicht meer op wat je precies binnen krijgt. Die lekkere afhaalmaaltijd is dan wel relatief goedkoop en smaakt hartstikke lekker, maar doordat je niet zelf je maaltijd bereid, ben je je ook een stuk minder bewust van welke voedingsmiddelen je tot tot je krijgt.

Van kleur- en smaakstoffen tot suiker en gluten. Je lichaam gaat daar steeds meer naar verlangen. Zonder dat we het in de gaten hebben, krijgen we heel wat producten binnen die eigenlijk helemaal niet zo goed voor ons zijn. Het is dan ook niet voor niets dat er in het Westen heel wat welvaartziektes voorkomen, vaak veroorzaakt door ons dieet. Zoals diabetes, ofwel suikerziekte, om er maar één te noemen.

Verslavend lekker

Op die manier wordt die lekkere kant-en-klare-maaltijd toch ineens een stuk minder lekker. In veel producten zoals smeersels voor op je brood, brood en sausjes en dressings zit ondermeer suiker. Zonder dat je het in de gaten hebt, bouw je dus een soort craving ofwel verslaving op voor suiker.

Zelfs in vers brood van de supermarkt zit suiker. An sich is dat geen probleem, maar als je daardoor steeds vaker snakt naar dat brood omdat je lichaam daaraan begint te wennen, dan kan dat wel een probleem worden als je kijkt naar je gezondheid.

Luisteren naar je lichaam (of toch niet?)

We groeien op met het idee dat je eet wanneer je ‘honger‘ hebt. Vaak is dat zo’n drie keer per dag met hier en daar een  tussendoortje. Nu kan je je alleen afvragen of we wel écht zo vaak voeding nodig hebben. Je maag past zich namelijk al snel aan, aan wat en hoeveel je eet.

Wow: dit is wat suiker met je lichaam doet

At je gisteravond een grote maaltijd, dan heb je vandaag meer honger, laat ook wetenschappelijk onderzoek. Eet je elke keer als je maag erom vraagt, dan is de kans aanwezig dat je overeet en daarmee misschien allerlei voedingsstoffen binnenkrijgt die je gezondheid, vooral op de lange termijn, niet ten goede doen. Zonder dat we het door eten, hebben we in meerdere of mindere mate een eetververslaving.

Het draait er natuurlijk niet om dat we nooit meer iets zoets of bewerkte voeding zouden moeten kunnen eten, maar door het aanbod aan eten en het onbewust opbouwen van een eetverslaving, heb je wél een stuk minder zicht op wat je nu eigenlijk in je lichaam stopt.

Intuïtief eten

Dat je vaak meer en vaker eet dan je lichaam eigenlijk écht nodig heeft, merk je wanneer je begint óf met intuïtief eten óf gaat vasten. Intuïtief eten betekent dat je niet eet wanneer het ‘hoort’ maar wanneer jouw lichaam aangeeft het nodig te hebben. Toch kan dat tricky zijn, omdat je maag je mind soms lijkt over te nemen.

De psychologische voordelen van intuïtief eten

In werkelijkheid kunnen we een stuk langer zonder eten dan onze maag ons wil doen laten denken. Daar kom je achter tijdens het vasten.

Vasten betekent dat je voor een bepaalde periode even niet eet. Op deze manier krijgt je lichaam, en dan met namen je cellen, de kans om te werken aan essentiële lichaamsprocessen in plaats van de hele dag bezig te zijn met eten te verteren, wat een ontzettend zwaar werkje is. Ga maar na: na de meeste flinke maaltijden word je hartstikke moe.

Vasten kan op verschillende manieren:

  • Intermittent fasting: je eet dan 16 uur niet en 8 uur wél. Bijvoorbeeld Vanaf 12.00u ‘s middags tot 20.00u ‘s avonds bijvoorbeeld.
  • Een dag vasten: je eet dan één of twee dagen in de week geen vaste voeding. Je kunt wel thee, koffie (zonder melk of suiker) en water drinken.
  • Een sapjeskuur: je drinkt 3 dagen enkel thee, water en sap (zonder het pulp met de vezels).

Er bestaan nog meer soorten van vasten, maar deze zijn de meest behapbaar en populair. Onlangs deed ik weer een drie-daagse sappenkuur en het viel me opnieuw op dat mijn eerste hongergevoel in de ochtend eigenlijk al snel weer ophield toen ik thee of water dronk. Bij intermittent fasting geldt hetzelfde: in het begin knort je maag nog, maar ga je verder met je dag, dan is er eigenlijk niks aan de hand.

Doei eetverslaving

Je houdt er zelfs meer energie over omdat je geen after dinner of lunch dip krijgt! Natuurlijk ga je na drie dagen geen vaste voeding eten trek krijgen, maar je zult zien dat het een gevoel is dat komt en gaat. Je wilt je lichaam tijdens zo’n kuur rust gunnen, maar het doen van bepaalde sporten tijdens het intermittent fasting, lukt voor veel mensen hartstikke goed.

Het is natuurlijk belangrijk om goed naar je lichaam te luisteren, maar het is ook interessant om eens na te gaan of je lichaam écht honger heeft of dat je ‘eetverslaving’ spreekt en je misschien eigenlijk gewoon moe bent, dorst hebt of dat je je gewoon verveelt.

Food for thought!