Redactie Mentale Gezondheid 17 mrt 2023, 09:15

Leestijd: 6 minuten

Ja echt: zo kun je stoppen met pleasen en makkelijker nee zeggen

Pleasen is een welbekend fenomeen. Je wilt iedereen te vriend houden, door dingen voor ze te doen (of juist niet voor ze te doen). Zeg je vaak ‘ja’ terwijl je eigenlijk ‘nee’ had willen zeggen? Dan wordt het tijd dat je gezonde grenzen gaat stellen, leert luisteren naar je eigen behoeften en dichterbij je authentieke zelf komt. Anders ga je er op een gegeven moment zelf aan onderdoor.

Zo kun je erachter komen hoe je makkelijker ‘nee’ zegt en dus ‘ja’ zegt tegen het leven dat jou gelukkig maakt.

De onderliggende oorzaak

We zeggen allemaal wel een ‘ja’ terwijl we ‘nee’ bedoelen. En soms is het ook helemaal niet erg om iets voor een ander te doen, terwijl je er zelf geen zin in hebt. Zeker als je weet dat je die persoon er heel erg blij mee kan maken, dan kan het uiteindelijk toch weer een fijn gevoel geven.

Maar als jij het moeilijk vindt om ‘nee’ te zeggen en het gevoel hebt dat je geen controle hebt over je eigen leven, dan wordt het tijd om eens kijken naar de oorzaak. Waar komt de drang van het pleasen bij jou vandaan? Draag je misschien emotionele bagage met je mee, of heb je in je opvoeding meegekregen dat je altijd moet doen wat mensen van je verwachten?

Pleasen is vroeg aangeleerd

Natalie Lue kan je daarbij helpen. Ze is bekend van de Britse podcast The Baggage Reclaim Sessions, waarin ze luisteraars helpt om grenzen te stellen en zich los te maken van hun emotionele bagage. Daarnaast schreef ze verschillende boeken en publiceerde ze onlangs Het plezier van nee zeggen.

Natalie: “We leren al vroeg in ons leven dat het heel belangrijk is dat je je ouders en verzorgers tevreden houdt, want zij ‘weten het altijd het beste’ en voor onze overleving en liefde zijn we van hen afhankelijk. En op school moet je hard werken. Want als je goede cijfers haalt, dan kun je naar de universiteit of krijg je een goede baan. Kortom, als je braaf bent en goed je best doet, wordt je leven een succes.”

Andere mensen behagen

Helaas komen veel mensen daarna van een koude kermis thuis. Ze merken dat de wereld niet zo in elkaar zit. Misschien doe je op je werk bijvoorbeeld precies wat er van je wordt verwacht, maar gaat de promotie toch naar iemand anders. Of je probeert de perfecte partner te zijn, maar je partner verlaat je voor iemand die totaal anders is. En na al die moeite realiseren we ons wellicht dat we niet weten wie we zijn of wat we willen.

Natalie: “Het is niet zo dat als je maar blijft doorgaan met het pleasen van andere mensen, er een moment komt waarop je eindelijk voor al je leed en inspanningen wordt beloond. People pleasing is in feite: andere mensen behagen om hun gevoelens en gedrag te beïnvloeden en er controle over uit te oefenen, om aandacht, genegenheid, goedkeuring, liefde en bevestiging te krijgen of om conflicten, kritiek, stress, teleurstelling, verlies, afwijzing en verlating te vermijden.”

In 6 stappen naar een leven dat bij jou past

Als je niet authentiek ja zegt, zeg je het vanuit een wrok, angst of vermijding, en dat leidt tot veel meer problemen dan wanneer je gewoon ‘nee’ had gezegd. Dus hoe kun je nu leren om je grenzen aan te geven en het plezier te ontdekken van het woordje ‘nee’? Volgens Natalie in deze zes stappen:

1 Ontdek welk type pleaser jij bent

Kijk eens goed naar jouw pleasegedrag en onderzoek het ‘waarom’. Waarom word je getriggerd? Wanneer en door wie? Wil je altijd het ‘goede’ doen en braaf zijn? Ben je een uitslover, iemand die altijd een tandje harder gaat dan de rest? Ga je ongemakkelijke situaties uit de weg? Of wil je graag anderen redden?

Als je jouw pleasende gedrag niet begrijpt, zal je er steeds opnieuw automatisch in vervallen. Daarom moet je eerst weten welk type pleaser je bent. Anders kun je dit patroon nooit doorbreken en nooit ‘nee’ leren zeggen. Wat je niet kent, kun je niet veranderen en je weet pas wat jouw ‘ja’ is als je weet wat jouw ‘nee’ is. Dus, ben jij een goeddoener, een uitslover, een vermijder, een redder of een lijder?

2 Herken je emotionele bagage

Als je beseft dat je weer eens hebt lopen pleasen omdat je bepaald gedrag, bepaalde gedachten, gevoelens of een ongewenste uitkomst aan zag komen, en je voldoende tot rust bent gekomen om een beetje zelfreflectie toe te kunnen passen, is het tijd om je het volgende af te vragen: welke emotionele bagage zit hierachter?

Door je eigen bagage te herkennen, kun je beter je grenzen aangeven, het patroon van people-pleasing doorbreken en jezelf de ruimte geven om te groeien en steeds meer jezelf te worden.

3 Geef jezelf wat je van je ouders niet kreeg

De grootste blokkade voor het creëren van gezonde grenzen, is dat we in onze omgang met andere mensen bewust of onbewust vanuit een kinderrol blijven denken, voelen en handelen.

Maak verbinding met de jongere aspecten van jezelf, die je ertoe aanzetten andere mensen te behagen, zodat je jezelf eindelijk kunt geven wat je nodig hebt, de innerlijke leegte kunt opvullen, en kunt stoppen met je pogingen om misstanden uit het verleden recht te zetten.

4 Maak er een verlangen van of zeg ‘nee’

Marie Forleo, ondernemer en auteur van Everything Is Figureoutable, staat bekend om haar uitspraak ‘If it’s not a hell yes, then it’s a hell no!’. Hoewel deze uitspraak in sommige gevallen kan kloppen, gebruiken we soms ook een ‘terughoudend’ ja. De sleutel tot succes is opmerken hoe ‘nee’ voelt en die informatie gebruiken om meer te vertrouwen op je intuïtie en je grenzen, zodat je achter jezelf staat.

5 Geef minder vaak hints

Als we willen dat iemand iets voor ons doet of iets geeft wat we nodig hebben, dan geven we vaak hints om dit voor elkaar te krijgen. We gaan ons gedragen, zoals we willen dat zij zich gedragen. Eigenlijk is het een vorm van passieve en passief-agressieve communicatie waarbij we proberen iets duidelijk te maken zonder het te zeggen.

Het is heel belangrijk dat we hiermee stoppen, want dat leidt tot duidelijkere en een meer begrensde communicatie. Bovendien verwachten we dan niet meer dat mensen onze gedachten kunnen lezen en denken we niet meer dat we hen naar onze hand kunnen zetten.

6 Leer van emotionele uitbarstingen en uitdagingen

Ook al heb je misschien je stinkende best gedaan om een goed mens te zijn, of ook al zeg je al wat vaker ‘nee’, je zult onherroepelijk met uitdagingen en emotionele uitbarstingen te maken krijgen. En of dat nu gelijk gebeurt, in de nasleep ervan of in de maanden of jaren erna, je zult iets van deze uitdagingen leren.

Je hoeft je er niet voor te schamen of schuldig over te voelen. Dan blijf je jezelf verwijten maken en val je terug in het patroon om andere mensen te pleasen. Dus gebruik die uitbarsting om je weer met jezelf te verbinden, om weer nee te durven zeggen als dat nodig is, zodat je jezelf kunt terugvinden.

Moeite met nee zeggen op de werkvloer? Zo doe je dat op een constructieve manier